حکم غربالگری با توجه به تهاجمی بودن آن
سؤال) در آزمایشات غربالگری به منظور اسقاط جنین‌های ناقص، نمونه‌برداری از ماده آمنیوتیک داخل رحم (آمنیوسنتز) و نیز نمونه‌برداری از پرزهای جنینی (سی وی اس) انجام می‌شود. این آزمایشات، تهاجمی محسوب شده و به خودی خود موجب می‌شود که در هر پنجاه یا صد یا دویست آزمایش بر روی مادرانی که جنینِ مشکوک به نقایص مادرزادی دارند، یک جنین (که در بسیاری از موارد، سالم می‌باشد) به قتل برسد و اسقاط شود. مستدعی است بفرمایید:
الف) آیا انجام چنین آزمایشاتی که جان برخی از جنین‌های سالم را به شرح فوق می‌گیرد، با هدف تشخیص جنین ناهنجار و اسقاط آن به دلیل حرجی بودن برای پدر یا مادر، جایز است یا خیر؟
ب) چه نوع از بیماری‌های مادرزادی جنین و چه مقدار شک به وجود آنها در جنین می‌تواند مجوز انجام چنین آزمایشات تهاجمی‌ای (نمونه‌برداری از ماده آمنیوتیک یا نمونه‌برداری پرزهای جنینی) با هدف تشخیص و اسقاط جنین ناهنجار به دلیل حرج پدر یا مادر باشد؟
ج) آیا جنین‌هایی که در اثر چنین آزمایش‌های تهاجمی‌ای، به عمد یا شبه عمد یا خطا اسقاط می‌شوند، دیه دارند یا خیر؟
د) اگر دیه دارند، آیا دیه مذکور بر عهده پزشک دستور دهنده است یا پزشکی که مباشرت به انجام فرآیند اسقاط و قتل جنین می‌نماید؟
آيت الله جوادی آملی:
اسقاط جنین جایز نیست هرچند غیرطبیعی و یا مبتلا به نقص خلقت باشد و اگر سقط شود دیه دارد.
توضیح المسائل، بخش استفتائات، ص638، سقط جنین
آيت الله سبحانی:
الف) جائز نیست
ب) جهت اسقاط، هیچ آزمایشی جائز نیست.
ج و د) دیه بر عهده پزشکی است که مباشرت در انجام کار را دارد.
آيت الله صافی گلپایگانی:
الف) جایز نیست و چنانچه موجب سقط جنین شود موجب دیه است.
ب) هیچ یک از موارد مذکور مجوز انجام آزمایشات مزبور با هدف تشخیص و اسقاط جنین نیست.
ج) بلی دیه دارد
د) دیه به عهده مباشر اسقاط و قتل است
آيت الله علوی گرگانی:
الف) با فرض مذکور و حرمت اسقاط جنین به طور مطلق و احتمال سقط جنین سالم، اینگونه آزمایشات شرعاً جایز نیست
ب) هرگونه آزمایشی به قصد سقط جنین بدون امکان درمان جنین شرعاً جایز نیست.
ج) در صورت عدم ضرورت شرعی غربالگری و باتوجه به حرمت سقط جنین، مطلقاً دیه ثابت خواهد بود.
د) در فرض حرمت غربالگری دیه بر عهده پزشک مباشر سقط است مگر پزشک دستور دهنده، پزشک مباشر را اجبار بر عمل غربالگری کند که در این صورت پزشک دستور دهنده باید دیه بپردازد.
آيت الله نوری همدانی:
اسقاط جنین در هیچ حال، حتی در حالی که هنوز نطفه است و هیچ تحول پیدا نکرده است جائز نیست.
آيت الله وحید خراسانی:
حرج در نگهداری کودک، مجوز سقط نمی‌باشد و تجویز سقط جنین به وسیله پزشک یا هر کارشناسی حرام می‌باشد و بر متصدّی سقط، دیه ثابت است و انجام کارهایی که موجب به خطر افتادن جنین شود حرام می‌باشد.
استفتاء موجود در اداره پاسخ به سؤالات جامعةالزهراء
